Smoki, strzygi i inne średniowieczne stwory.
21.02.2015
Łukasz Przybyłek
W ramach wykładu uczestnicy na początku zapoznali się z animacją znanego wiersza B. Leśmiana pt. Dusiołek. Dusiołek to jeden z niegroźnych średniowiecznych stworów, bliski krewny nocnej zmory. Od tego arcytekstu literatury polskiej wróciliśmy do podstawowego potwora średniowiecza jakim był z pewnością smok.
Pokazaliśmy i omówiliśmy najbardziej znanego pogromcę smoków św. Jerzego. Opowiedzieliśmy sobie legendę o tym świętym wraz z jej późniejszymi wariantami i wyobrażeniami w postaci różnych tekstów kultury. Zostając ciągle w klimacie średniowiecza omówiliśmy także Zakon Smoka oraz postać Wlada Palownika (od którego właśnie i od Zakonu Smoka wywodzi się literacka wersja Draculi).
Zainscenizowaliśmy legendę o Smoku Wawelskim, jednakże przytaczając ją w jej pierwszej wersji, gdzie nie występuje ani postać szewczyka ani księżniczki, a tym bardziej nie występuje motyw oddania ręki księżniczki i połowy królestwa w zamian za zabicie smoka. Wersja ta, po raz pierwszy zanotowana przez Wincentego Kadłubka, wydaje się recepcją legendy o Romulusie i Remusie.
Następnie przeszliśmy do stworów z mitologii słowiańskiej, które jeszcze niedawno można było spotkać w wierzeniach i podaniach ludowych z terenu Europy Środkowo-Wschodniej. Omówiliśmy kolejno: Strzygi, Południce, Mamuny. O każdym z tych stworów powiedzieliśmy skąd się wywodziły, co robiły oraz jakie istniały środki obrony przed ich niszczycielską mocą
Na koniec omówiliśmy tradycję żydowską na przykładzie legendy o stworzeniu Golema i jej wykorzystania w europejskiej kulturze popularnej (motyw Frankensteina) .
