A+ A A-

Wolne miasto Gdańsk, które nie chciało być wolne

Do kogo powinien należeć Gdańsk?

1024px-Danzig NARA-68155011

Podczas ostatnich zajęć Odkrywcy poznali historię miasta, o które rywalizowały ze sobą dwa narody polski i niemiecki. Po odzyskaniu przez naszą ojczyznę niepodległości, przynależnośc Gdańska wywoływała ogromne emocje i stała się główny punktem spornym między oboma krajami. Uczniowie poznali skomplikowane dzieje tego portowego miasta, które zostały przedstawione na tle całej historii II Rzeczypospolitej.

Nasz wykład zaczęliśmy od początku, czyli od listopada 1920 roku, kiedy to Konferencja Ambasadorów przy Lidze Narodów ustanowiła nową jednostkę terytorialno-administracyjną, Wolne Miasto Gdańsk. W skład Wolnego Miasta wchodził: Gdańsk, Sopot, powiaty ziemskie - Gdańskie Wyżyny, Gdańskie Niziny, Wielkie Żuławy. Wolne Miasto Gdańsk miało własną konstytucję, hymn, parlament (Volkstag) oraz Senat, stanowiący władzę wykonawczą.

WMG-podz-adm

Utworzenie Wolnego Miasta Gdańska było związane bezpośrednio z odrodzeniem Rzeczpospolitej po I wojnie światowej. Chodziło o to, by dać Polsce dostęp do morza, co stanowiło gwarancję jej niezależności. Roman Dmowski, który był oficjalnym przedstawicielem strony polskiej na konferencji, nie pozostawił wątpliwości co do tego, że odrodzona Rzeczpospolita musi powstać w granicach sprzed pierwszego rozbioru. Z drugiej strony Gdańsk zamieszkały był w większości przez Niemców. Był to problem niemal nierozwiązywalny.

Po podpisaniu traktatu władze niemieckie robiły wszystko, by nie doszło do polonizacji Wolnego Miasta. Ministerstwo Finansów Rzeszy wspierało finansowo niemieckie zakłady w Gdańsku, by powstrzymać ewentualną emigrację do Niemiec. Podjęto także specjalne kroki w celu utrzymania w Gdańsku urzędników niemieckich. Już po dojściu Hitlera do władzy sprawa Wolnego Miasta Gdańska i budowy korytarza eksterytorialnego łączącego Prusy Wschodnie z Rzeszą stała się podstawą żądań hitlerowskich Niemiec wobec Polski.

1024px-The Nazi-soviet Invasion of Poland 1939 HU106374

Powołanie Wolnego Miasta Gdańska było próbą rozwiązania właściwie nierozwiązywalnego w ówczesnych realiach politycznego paradoksu. Z jednej strony mieliśmy miasto zamieszkałe w przytłaczającej większości przez Niemców, którzy nie chcieli być obywatelami państwa polskiego, a z drugiej strony mieliśmy odrodzone państwo polskie, które potrzebowało do życia portu morskiego. Były to naprawdę ciekawe zajęcia historyczne, dzięki którym Obserwatorzy lepiej będą rozumieli polską historię i dzieje Gdańska. 

O Gdańsku z czasów dwudziestolecia międzywojennego opowiadał nam Marcin Chodorowski - absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego – mgr historii. Ukończył studia podyplomowe z Pedagogiki Ogólnej w Wyższej Szkole Edukacji Zdrowotnej i Nauk Społecznych w Łodzi. Od 2001 r. współpracuję z Działem Oświatowym Zamku Królewskiego prowadząc lekcje muzealne i warsztaty fotograficzne. Jestem też licencjonowanym przewodnikiem po Zamku Królewskim. Od 2008 r. współpracuje z Muzeum Powstania Warszawskiego prowadząc lekcje muzealne w ramach Działu Edukacyjnego. Od wielu lat jestem też warszawskim przewodnikiem, jako że stołeczny gród jest jedną z jego pasji. Kolejną jest fotografia, którą zajmuje się zawodowo.

Co się u nas działo

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
..__