Literacki Wehikuł Czasu to program Dziecięcego Uniwersytetu Ciekawej Historii skierowany do klas szóstych szkoły podstawowej i klas gimnazjalnych. W jego ramach realizujemy cykl pięciu zajęć wykładowo-warsztatowych z historii i języka polskiego, odbywających się na terenie szkoły. Zapewniamy pełną organizację spotkań: dojazd wykładowcy, dostarczenie rekwizytów i materiałów niezbędnych do prowadzenia zajęć. Szkołę prosimy o udostępnienie odpowiedniego pomieszczenia oraz sprzętu pozwalającego na odtworzenie prezentacji.

Na rok szkolny 2016/2017 w ramach programu Literacki Wehikuł Czasu przygotowaliśmy dwa cykle składają się z 5 spotkań. Zajęcia trwają 45 minut i odbywają się raz w miesiącu lub co dwa tygodnie – harmonogram zajęć ustalamy każdorazowo ze szkołą. Zajęcia rozszerzają program nauczania historii i języka polskiego realizowany w szkole. Uzupełniają wiedzę uczniów, zachęcając ich do samodzielnego odkrywania naszej przeszłości w źródłach pisanych: książkach, gazetach, pamiętnikach, czy drukach okolicznościowych oraz zastanowienia się nad ewolucją naszego języka i sposobu opowiadania o świecie i ludziach.

Cykl nr 1: W podróży z Henrykiem Sienkiewiczem
Rok 2016 został ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Henryka Sienkiewicza. Jesienią minie 100 lat od śmierci wielkiego pisarza, laureata literackiej Nagrody Nobla za twórczość w języku polskim. Autor Trylogii był wnikliwym obserwatorem i ciekawym świata człowiekiem. Choć większość życia spędził na ziemiach polskich, a najdłużej mieszkał w Warszawie pod zaborem rosyjskim, odbył kilka długich podróży, z których przysyłał bogate relacje. Wybierzmy się zatem z Sienkiewiczem dookoła świata, poznajmy bliżej pisarza i zajrzyjmy do historycznej rzeczywistości XIX i początku XX wieku.
Cykl pięciu spotkań w ramach lekcji języka polskiego albo historii zakłada cele interdyscyplinarne:

• ­    literackie: uczeń poznaje reportaże Henryka Sienkiewicza, utwory te pisarz regularnie przesyłał do polskiej prasy z zagranicy; uczeń porównuje tę formę literacką z innymi znanymi sobie utworami Sienkiewicza;
• ­    językowe: uczeń poznaje budowę wypowiedzeń dziewiętnastowiecznej polszczyzny; język reportaży, które ukazywały się w prasie, jest bliski polszczyźnie, którą Polacy posługiwali się w codziennym życiu – uczeń porównuje słownictwo, składnię oraz stylistykę utworów Sienkiewicza ze swoim sposobem opo-wiadania oraz współczesnymi relacjami z podróży;
• ­    historyczno-obyczajowe: uczeń poznaje miasta i kraje odwiedzane przez pisarza, ich sytuację polityczną, społeczną i obyczajową pod koniec XIX wieku; uczeń poznaje opinie i oceny Sienkiewicza – jego sposób patrzenia na od-wiedzane kraje, porównania z sytuacją rodaków budzi więź z człowiekiem i pozwala poznać jego samego; w perspektywie ponad stu lat uczeń może ocenić, które obserwacje pisarza są aktualne także dzisiaj.

Tematyka zajęć:
Zajęcia rozpoczyna krótka prezentacja podróży Henryka Sienkiewicza. Zanim uczniowie poznają fragmenty wspomnień i reportaży wykładowca podaje zwięźle informacje dotyczące czasu i okoliczności podróży, sytuację geopolityczną i historyczną odwiedzanego przez pisarza kraju lub kontynentu. Następnie uczniowie w grupach poznają wybrane teksty i przygotowują grupową wypowiedź na zadany temat. Grupy dzielą się ze sobą zdobytą wiedzą, zajęcia podsumowuje dyskusja, podczas której uczniowie wyrażają opinie związane z tematyką zajęć i zadań, które wykonywali.
Na każdym z pięciu spotkaniu uczniowie poznają relację z jednej podróży. Na zajęciach wykorzystane zostaną następujące utwory Henryka Sienkiewicza:
1.    Listy z podróży po Ameryce
2.    Listy z Afryki
3.    Z wrażeń włoskich
4.    Listy Litwosa z Wystawy Paryskiej. Listy z Paryża
5.    Z puszczy Białowieskiej
Warsztaty uzupełnią dwa wywiady prasowe z Henrykiem Sienkiewiczem, w których pisarz opowiada o pracy twórczej i planach następnych podróży.

Cykl nr 2: Dawne słowa – nasza codzienność
Podstawowym zadaniem zajęć jest ukazanie codziennych zajęć i zainteresowań Polaków z przełomu XIX i XX wieku, odnalezienie w dawnej rzeczywistości części wspólnej dla naszych przodków i nas samych. Uczniowie poznają realia dzięki krótkim wykładom – wprowadzeniom do danej tematyki oraz dzięki obcowaniu z tekstami z epoki. Uczniowie, czytając fragmenty ówczesnej literatury użytkowej, sprawdzą, jak zmienił się język polski przez całe stulecie. Będą śledzić zmiany nie tylko ortograficzne i leksykalne, ale również składniowe i stylistyczne. Celem cyklu jest zrozumienie kompleksowej natury języka polskiego oraz jego złożoności i historycznej zmienności, wpisanej w ewolucję każdego języka.
Dobór tematyki zajęć ułatwi uczniom nawiązanie więzi społecznej z minioną rzeczywistością. Powinien również podnieść świadomość znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego oraz rozumienie wydarzeń społecznych i kulturalnych poznawanych na lekcjach historii. Na każdych zajęciach uczniowie opracowują w grupach przygotowane zadanie.

Tematyka zajęć:
1. W dziewiętnastowiecznej szkole
Uczniowie poznają plan lekcji i przedmioty obowiązujące w szkole przełomu wieków. Poznają dziewiętnastowieczne słowniki języka polskiego, przykładową książkę do gramatyki i nauki czytania.
2. Upodobania kulinarne międzywojnia
Po krótkiej prezentacji typowego menu różnych klas społecznych na początku XX wieku, uczniowie poznają kilka książek kucharskich i poradników.
3. Hobby pradziadków
Uczniowie dowiedzą się, na ile podobne zainteresowania mieli nastolatkowie Polski międzywojennej. Będą mieli okazję porównać swoje doświadczenia oraz możliwości, które daje współczesny świat, z możliwościami spędzania wolnego czasu sto lat temu.
4. Codzienne życie, codzienne zdarzenia
Wprowadzeniem do zajęć jest prezentacja warszawskiej prasy codziennej. Następnie uczniowie będą szukać w wybranych gazetach notek prasowych dotyczących lokalnych wydarzeń, komentarzy oraz informacji o znanych miejscach.
5. Obyczaje towarzyskie i savoir vivre
Celem zajęć jest ukazanie złożoności zasad dobrego wychowania w okresie międzywojennym. Uczniowie poznają różnorodne poradniki, kodeksy honorowe oraz wskazówki, w jaki sposób powinno się zachowywać w różnych sytuacjach.

Wszystkie materiały źródłowe pochodzą z Otwartych Zasobów Edukacyjnych – oznacza to, że zarówno nauczyciele jak i uczniowie będą mieli do nich wolny dostęp po zajęciach.
Program prowadzi dr Joanna Rabiega-Wiśniewska, doktor nauk humanistycznych, językoznawca. Tytuł doktora uzyskała na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2001 wykładowca akademicki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wyższej Szkoły Przymierza Rodzin. Stypendystka programu „Empirical Linguistics and Natural Language Processing” w Tybindze w Niemczech, brała udział w badawczych projektach krajowych i europejskich. W 2015 roku prowadziła projekt edukacyjny „Wiedźma w galeonie – językowy obraz teatru cieni” współfinansowany przez M. st. Warszawa.

UCZESTNICTWO W ZAJĘCIACH
Prawidłowo wypełnione formularze zgłoszeniowe prosimy nadsyłać:
drogą elektroniczną:  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. lub faksem:(22) 350 63 39
Do udziału w programie mogą przystąpić szkoły, z których zgłoszą się przynajmniej DWIE KLASY. Klasę zgłasza wychowawca w porozumieniu z Dyrekcją szkoły.
Koszt uczestnictwa w zajęciach (czyli w pięciu spotkaniach): 40zł/uczeń
KONTAKT
tel.: 692 981 439, e-mail:  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY

Tweet